Στα ίχνη του τελευταίου αυτοκράτορα

Δεν είναι μόνο η καθημερινότητα της Πόλης που με μαγεύει. Πίσω από τις συγκινήσεις, τις βόλτες, τις γεύσεις, τις ευχάριστες παρέες, τον ξέγνιαστο τρόπο ζωής μου και τις περιπλανήσεις μου εδώ, κρύβεται και μια άλλη Πόλη. Η Πόλη των θρύλων και των παραδόσεων. Η Πόλη, που είναι τόση η λάμψη και η μαγεία της, που ορισμένες φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς που τελειώνει το παραμύθι και που αρχίζει η πραγματικότητα. Συλλαμβάνω αρκετές φορές τον εαυτό μου να ακροβατεί σε ένα λεπτό σχοινί που διαχωρίζει αυτές τις δυό διαστάσεις, έτοιμο να χαθεί ανεπιστρεπτί αν η "ακροβασία" δεν γίνει προσεκτικά.
Μέσα από αυτές τι περιπλανήσεις και τις επαφές με την Πόλη της άλλης διάστασης, σκέφτηκα οτι ήρθε η στιγμή να ''ακουμπήσω'' έναν ακόμα θρύλο. Να περιπλανηθώ στα ίχνη του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Στα ίχνη τελευταίου αυτοκράτορα.

Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ'

Λίγο η περιέργεια, λίγο η καλή έρευνα, λίγο η τρέλα και ο ενθουσιασμός μου, με έφεραν στο Gül Camıi, στο Τζαμί των Ρόδων όπως μεταφράζεται. Πρόκειται για την εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας που μερικώς ανακατασκευάστηκε και έγινε τζαμί.

Το Gül Camıi ή η Αγία Θεοδοσία

Η Αγία Θεοδοσία, εξαιτίας του αγώνα της στην διάρκεια της Εικονομαχίας, ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στους κατοίκους της Πόλης. Η μνήμη της γιορτάζεται στις 29 Μαίου και υπήρχε το έθιμο να στολίζεται ο ναός της με τριαντάφυλλα. Στις 29 Μαίου 1453, ημέρα Αλώσεως της Πόλης, οι Κωνσταντινουπολίτες είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στον Θεό. Ανήμερα λοιπόν της Αγίας Θεοδοσίας, η προσέλευση στον ναό ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Οι άνθρωποι προσεύχονταν ακούγοντας τα τύμπανα των Οθωμανών να δίνουν το σύνθημα για την τελική επίθεση. Τα τριαντάφυλλα και τα άνθη είχαν κυριολεκτικά στολίσει απ'άκρη σ'άκρη τον ναό.' Οταν οι Οθωμανοί μπήκαν στην Πόλη και αντίκρυσαν τον στολισμένο ναό, θαμπώθηκαν από το θέαμα και φώναζαν: Gül Camıi, Gül Camıi, ο τριανταφυλλένιος ναός. Έτσι έμεινε η ονομασία ως τις μέρες μας.
Ως γνωστόν ο αυτοκράτορας σκοτώθηκε αποκεφαλισμένος στην μάχη σαν απλός στρατιώτης. Ο σουλτάνος έδωσε διαταγή να βρεθεί το πτώμα του, που αναγνωρίστηκε απο τις επικαλαμίδες και τα αυτοκρατορικά σανδάλια. Δόθηκε εντολή να ταφεί το σώμα του με όλες τις τιμές μα να κρατηθεί μυστικό το μέρος ταφής του. Το πιο λογικό και βολικό ίσως μέρος να γίνει αυτό, ήταν στον τριανταφυλλοστολισμένο ναό της Αγίας Θεοδοσίας, καθώς ο στολισμός του ήταν κατάλληλος για να δεχθεί τον ενταφιασμό του Έλληνα αυτοκράτορα..

Η όψη απο την ανατολική πλευρά

Οι πόρτες του τζαμιού ήταν κλειστές. Έπρεπε να περιμένω κάμποση ώρα πριν καταφέρω να βρώ μια λύση για να μπώ μέσα και είχε και αρκετό κρύο, μα τουλάχιστον ο γαλανός ουρανός με παρηγορούσε.
Έχω μάθει οτι στην περιοχή υπάρχουν πάρα πολλοί τάφοι, Βυζαντινών μα και Οθωμανών. Εμένα πάντως την περιέργεια έχει τραβήξει η αναφορά για έναν τάφο που βρίσκεται στα υπόγεια του ναού και που αναφέρεται σε κάποιον Gül baba, πατέρα των ρόδων! Τελικά μου άνοιξαν και εισήλθα στον ναό. Ένα φυσιολογικό τζαμί εκ πρώτης όψεως. Λιτή διακόσμηση και μόνο με τα απολύτως απαραίτητα για την μουσουλμανική λατρεία.

Ο τρούλος του ναού, απλοικός με χρωματιστά γεωμετρικά σχέδια

Έχω ακούσει οτι ο ναός στην ουσία βρίσκεται αρκετά κάτω απο το υπερυψομένο πάτωμα και περιέχει αρκετές στοές και κρυφές πόρτες, καθώς και υπόγειο. Πού τελειώνει άραγε το πραγματικό και πού αρχίζει ο θρύλος σε τούτο εδώ το μέρος, φώναξα και η φωνή μου αντιλάλησε απο παντού. Και σε αυτόν τον ναό η ακουστικότητα ήταν θαυμάσια.
Ο θρύλος λέει οτι για αιώνες ένα καντήλι σιγόκαιε τις νύχτες στο περιβόλι του ναού και κανείς δεν τολμούσε να ρώτησει για ποιόν ήταν αναμμένο.....
Φυσικά και δε θα με άφηναν ποτέ να κατέβω στα έγκατα του τζαμιού και να αρχίσω να επεξεργάζομαι τον τάφο. Το να πάρει κάποιος άδεια να ανοίξει έναν τέτοιο τάφο σε ένα τέτοιο μέρος είναι πρακτικά αδύνατον.
Υπάρχει μια αναφορά οτι μια Ελληνίδα καθηγήτρια που εργάζονταν σε πανεπιστήμιο της Ιταλίας, κατόρθωσε να φτάσει ως το υπόγειο και είδε τον τάφο με τα μάτια της. Δεν υπήρχε κανένα όνομα, παρά μόνο μια επιγραφή: «Ενθάδε κείται ο 13ος Απόστολος». Αυτός ο χαρακτηρισμός είχε αποδοθεί για τον Μέγα Κωνσταντίνο.
Ποιός άλλος μπορούσε να τιμηθεί με αυτόν τον τίτλο;
Είναι γραμμένο έτσι ώστε να μην μαρτυρήσει το όνομα αλλά να το υπονοήσει;
Είναι ο 13ος Απόστολος το ίδιο πρόσωπο με τον Πατέρα των Ρόδων;
Για ποιόν λόγο να βρίσκεται κρυμμένος ένας τάφος στα έγκατα του ναού; Συνήθως για τους Αγίους των μουσουλμάνων δεν συνηθίζεται κάτι τέτοιο.
Ποιός είναι αυτός ο Πατέρας των Ρόδων, ο Gül baba όπως λέγεται;
Ο θρύλος του μαρμαρωμένου βασιλιά.
Βρίσκεται κάτω απο τα πόδια μου ο ακέφαλος σκελετός του Αυτοκράτορα;
Είναι πράγματι εδώ, στον τόσο λιτό χώρο, ο τελευταίος Αυτοκράτορας του Ελλήνων;
Αυτά τα ερωτήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο στον νού μου. Κάθισα στο χοντρό χαλί του τζαμιού, έκλεισα τα μάτια μου, απόλαυσα την απόλυτη σιγή και έγινα ένα με τον ναό. Ήμουν εξάλλου μόνος μου.

Το εσωτερικό του Gül Camıi. Είναι άραγε λιγα μέτρα μακριά μου τα ιερά λείψανα του τελευταίου Αυτοκράτορα;

Δεν ξέρω πόση ώρα πέρασα εκεί μέσα, μα κάποια στιγμή μου έκαναν νόημα ότι έπρεπε να φύγω για να κλείσουν πάλι. Βγήκα έξω συνεπαρμένος απο τον θρύλο που πλανάται γύρω από το Gül Camıi.
Δεν έχει σημασία τι πιστεύω εγώ και το τι είναι πραγματικότητα ή παραμύθι.
Εξάλλου ο καθένας έχει τις απόψεις και τα πιστεύω του.
Έχω πάντως το δικαίωμα να τριγυρνώ στα στενά της Πόλης, να μαγεύομαι, να συνεπέρνομαι και να ονειροπολώ.
Εσείς τι θα κάνατε στην θέση μου;