Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013

Ανακαίνιση, ανάπλαση, αναδιαμόρφωση...ανάθεμα

Πολλές φορές οι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να καταδείξουν ή να περιγράψουν μια κατάσταση, διαφέρουν από τόπο σε τόπο ή από χώρα σε χώρα. Παρ'ότι λοιπόν οι λέξεις είναι παντού οι ίδιες, εκείνο που αλλάζει είναι ο τρόπος που αυτές κατανοούνται αλλά και που μετουσιώνονται σε πράξεις.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφοροποίησης των ίδιων εννοιών θα μπορούσαμε να δούμε στην περίπτωση της Ελλάδας στις λέξεις ανάπτυξη, αναδιάρθρωση, πρόοδος, επανεκκίνηση και ευημερία. Είναι περιττό να γράψω για το πόσο αρνητικά βιώνετε στην καθημερινότητά σας όλες αυτές τις θετικές λέξεις μα θέλω απλά να δώσω ένα παράδειγμα και να προσθέσω πως κάπου αλλού οι ίδιες λέξεις πιθανόν να είχαν διαφορετική πρακτική εφαρμογή.
Αφού οι λέξεις λοιπόν έχουν διαφορετική "χροιά" από χώρα σε χώρα, έτσι και στην περίπτωση της Τουρκίας υπάρχουν αρκετές διαφοροποιήσεις. Παρατηρώντας τις αλλαγές που συντελούνται στην Πόλη τα τελευταία χρόνια που βρίσκομαι εδώ, θα σταθώ σε μερικές λέξεις όπως αναδιαμόρφωση, ανάπλαση, ανακαίνιση και θα τις συνδυάσω με το αρχιτεκτονικό ποίημα του μεγάρου Σερκίλντοριγιάν. Πάμε να δούμε λοιπόν πως αντιλαμβάνονται ορισμένοι τις λέξεις αυτές και την πρακτική εφαρμογή τους.
Το μέγαρο Serkildoryan δίπλα από το Σισμανόγλιο Μέγαρο σε παλαιότερη φωτογραφία. Θυμάστε ακόμα την όψη του;
Διότι στις μέρες μας όλα έχουν επικαλυφθεί προκειμένου να αναπλασθεί ο χώρος. Οι περαστικοί αντιλαμβάνονται οτι κάτι αλλάζει αλλά δεν πολυνοιάζονται για τον ακριβή τρόπο. Δεξιά η είσοδος του μεγάρου...
...ξανά η είσοδος του μεγάρου από το..."εσωτερικό". Αυτό πλέον είναι το Σερκίλντοριγιάν. Το σοκ μου τεράστιο
Ομολογώ πως το σοκ ήταν μεγάλο αφού αγνοούσα την έκταση των έργων που αυταρχικά επέβαλαν τα οικονομικά συμφέροντα. Εγώ περίμενα να αντικρίσω μια μεγάλου μεγέθους αναστήλωση ή αναδιαμόρφωση του μεγάρου. Αντ'αυτού αντίκρισα την απόλυτη εξαφάνιση ενός από τα εντυπωσιακότερα και ιστορικότερα κτιρία της Πόλης.
Το μόνο που διασώθηκε είναι η κεντρική είσοδος και το τοίχωμα της πρόσοψης. Δεξιά διακρίνεται το ελληνικό προξενείο
Το μέγαρο κατασκευάστηκε το 1882 από τον σπουδαίο αρχιτέκτονα Alexander Vallaury, ο οποίος πρόσφερε δεκάδες αριστουργήματα στην Πόλη και στο εσωτερικό του Σερκιλντοριγιάν εξελίχθηκαν στιγμές γεμάτες δόξα και αίγλη. Εδώ στεγάσθηκε το περιβόητο Büyük Külüp, η σημαντικότερη λέσχη της πολυεθνικής ελίτ της αχανούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μέλη της ήταν πασάδες, πρεσβευτές, τραπεζίτες, χρηματιστές, επιχειρηματίες και όσοι κατείχαν ιδιαίτερες θέσεις και ισχύ.
Εκτός από τις συναντήσεις πολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα, το Serkildoryan ήταν και μέρος ψυχαγωγίας καθώς εδώ φιλοξενήθηκαν αίθουσες εκγύμνασης, πίστα πατινάζ, τσίρκο, θέατρα, ζαχαροπλαστεία και κινηματογράφοι όπως ο Rüya και ο Emek που φιλοξένησε το διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου για 23 συνεχή έτη.
Το 2010 αποφασίστηκε η "αντικατάσταση" του κτιρίου από ένα καινούριο, σύγχρονο εμπορικό κέντρο που θα "διατηρήσει" τα ένδοξα στοιχεία του Σερκιλντοριγιάν, όπως για παράδειγμα τον κινηματογράφο του. Η εκτέλεση του έργου διακόπηκε προσωρινά αφού οι αντιδράσεις ήταν ατελείωτες και από κάθε κατεύθυνση. Μέχρι και η UNESCO εξέφρασε την μεγάλη δυσαρέσκειά της για την τακτική αυτή, εκφράζοντας τον προβληματισμό της για το τρόπο που λαμβάνονται και εκτελούνται τέτοιες αποφάσεις.
Τρυπώνοντας σαν ποντικός στο εργοτάξιο. Αυτόπτης μάρτυρας για το πως από τα αρχιτεκτονικά μεγαλεία (δες εδώ μα και εδώ) θα καταλήξουμε και πάλι στις άγουστες κατασκευές με περιτύλιγμα γύψου και πλεξιγκλάς
Ανάπτυξη και πρόοδος λοιπόν. Και για να επιτεχθούν αυτά χρειάζονται αναδιαμορφώσεις όπως στην περίπτωση του Σερκιλντοριγιάν. Όλα στον βωμό των οικονομικών συμφερόντων από μία κλίκα που μας έγινε βαρύς βραχνάς.
Στην Ελλάδα καταντήσαμε στο όνομα του εκσυγχρονισμού, της προόδου, της ευμάρειας και της ολοκλήρωσης να ξεπουλήσουμε πατρίδες, έννοιες και να επιτρέψουμε να εξευτελιστεί η αξιοπρέπειά μας.
Το ίδιο και εδώ στο όνομα της ανάπτυξης, της οικονομικής ευρωστίας και της αναδιαμόρφωσης συντελούνται τεράστιες έκτασης αλλοιώσεις και καταστροφές, που τα αποτελέσματά τους θα φανούν στο μέλλον.
Και όπως στο λίκνο του πολιτισμού ο καβγάς ανάμεσα σε ανθρώπους που προσπαθούν να επιβάλλουν την γνώμη τους κατάντησε να ονομάζεται διάλογος έτσι και στην Πόλη η πρόοδος περνά μέσα από μια χρονογέφυρα και οδηγεί σε ένα σκοταδιστικό παρελθόν. Η σύγχυση μοιάζει να βρίσκεται παντού.
Μερικές τέτοιες ιδέες διαπερνούσαν την σκέψη μου καθώς βρισκόμουν μέσα στα ερείπια του Σερκιλντοριγιάν. 
Σκεφτόμενος τις ανακαινίσεις, αναπλάσεις και τις αναδιαμορφώσεις, μία δική μου λέξη ήρθε να συνοδεύσει όλα αυτά τα "ανά-" που μου σερβίρουν: Αναθεμά σας.

9 σχόλια:

  1. ενδιαφερουσα η αναρτηση σου θωδορη !!!!αν εχεις και αλλες φωτογραφιες -πριν και μετα- καλα θα ηταν να κανεις μια αναρτηση και για τα αλλα σπουδαια κτηρια ,κριμα που τα καταστρεφουν σε λιγα χρονια αυτος ο ομορφος δρομος δεν θα διαφερει σε τιποτα απο τα εμπορικα κεντρα των μεγαλων πολεων του κοσμου! κριμα (μαρια απο λαρισα)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γειά σου Μαρία και ευχαριστώ για το μήνυμα. Συνεχίζω να μαζεύω φωτογραφικό υλικό και να επεξεργάζομαι πράγματα στο μυαλό μου.
    Όντως η Ίστικλαλ αλλάζει με πολύ "ακομψο" και γοργό τρόπο. Ήδη πάρα πολλοί το αποφεύγουν και προτιμούν να επισκεφτούν άλλα μέρη, αφού σταδιακά χάνει τον ξεχωριστό χαρακτήρα του. Ας ελπίσουμε να συμβεί κάποια έκπληξη και να σταματήσει η "κατρακύλα"
    Πολλούς χαιρετισμούς και σε ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία.
    Θοδωρής

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Προσπαθώντας να σε παρηγορήσω, θα σου πω ότι και η ανακαίνιση του ξενοδοχείου "Μεγάλη Βρεταννία" στην πλατεία Συντάγματος περιελέμβανε κατεδάφιση του εσωτερικού της, που πέρασε απαρατήρητη από την ειδησεογραφία. Το αθηναϊκό ξενοδοχείο αποκαταστάθηκε πλήρως στο εσωτερικό του, αλλά δεν μπορώ να εγγυηθώ ότι θα γίνει το ίδιο και στο μέγαρο που μας παρουσίασες. Επίσης το μέγαρο Πάλλη στην πλατεία Συντάγματος και αυτό, γωνία Φιλελλήνων και Καραγεώργη Σερβίας, ξηλώθηκε εσωτερικά. Πλέον μέσα στο πολυκατάστημα μόνο κάποια αρχτιεκτονικά στοιχεία θυμίζουν το εσωτερικό του μεγάρου, αλλά και αυτά μοιάζουν ξένα ανάμεσα στις σύγχρονες επιφάνειες και τα εμπορεύματα.
    Για άλλη μια φορά Ελλάδα - Τουρκία, βίοι παράλληλοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Αλέξανδρε και σε ευχαριστώ πάρα πολύ για τις πληροφορίες. Πραγματικά πολύ χρήσιμες και κατατοπιστικές. Θα άξιζε να παρουσιαστούν και οι "ανακαινίσεις" των δικών μας φωστήρων. Ίσως το επιχειρήσεις εσύ μέσα από την δική σου σελίδα. Έξαλλου οι γνώσεις σου είναι εξαιρετικές και είσαι ο καταλληλότερος για κάτι τέτοιο.
      Να είσαι καλά και σε ευχαριστώ και πάλι.
      Θοδωρής

      Διαγραφή
  4. Συγχαρητήρια που ασχολείσαι με όλη αυτή την καταστροφή χάριν "ανακαίνισης". Αν δεν το έχεις δει ήδη ίσως το ακόλουθο σχετικό link ενδιαφέρει εσένα και τους αναγνώστες σου: http://www.youtube.com/watch?v=maEcPKBXV0M

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Κάτι τέτοια ζητήματα με πονάνε και με πικραίνουν πολύ.
      Θα κοιτάξω και τον σύνδεσμο με την πρώτη ευκαιρία.
      Πολλούς χαιρετισμούς και χάρηκα για την επικοινωνία.
      Θοδωρής

      Διαγραφή
  5. Γεια σου, Θοδωρή!
    Αυτή η εναλλαγή των θεμάτων σου με τρελαίνει! Νοσταλγία, ελπίδα, αισιοδοξία, γεύσεις, μυρωδιές, αισθήσεις τεταμένες, αναμονή, επαγρύπνηση,απογοήτευση, θλίψη, εκνευρισμός!
    Ανέβασε κι άλλα, όλα μας αρέσουν, αντέχουμε!
    Από όλα τα παραπάνω, όμως, και σε σχέση με τη συγκεκριμένη ανάρτηση, κρατάω την "ελπίδα", ότι κάτι θα γίνει και δεν θα ολοκληρωθεί το εκβιαστικό σχέδιο της "Ανακαίνισης, ανάπλασης, αναδιαμόρφωσης" και οι νεότεροι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν όσα έζησαν οι παλαιότεροι...
    Ακόμη μία φορά μπράβο! Τα ξαναλέμε!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλησπέρα Μαράκι!
    Προσπαθώ συνεχώς να εναλλάσομαι στην θεματολογία. Άλλοτε το επιδιώκω συνειδητά και άλλοτε προκύπτει από μόνο του.
    Χαίρομαι που σου αρέσουν οι αναρτήσεις και επιπλέον με την εναλλαγή των συναισθημάτων.
    Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Θα δούμε οπως θα εξελιχθούν τα πράγματα
    Να είσαι καλά και πολλούς χαιρετισμούς από 'μένα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αγαπητέ Θοδωρή σε καλημερίζω. Εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον και λίγο παραπάνω, συντελείται στην Πόλη ένα οικιστικό έγκλημα εξ' αιτίας των κυβερνητικών επιλογών γι' αυτό το υπέροχο στολίδι του Βοσπόρου. Η Πόλη γιγαντώθηκε αναίτια και εγκληματικά ,κάθε χρόνο προστίθενται νέες συνοικίες-ολόκληρες πολιτείες όπως το Αvcilar- δάση στο πίσω μέρος του Βοσπόρου αποψιλώνονται και οικοδομούνται. Στα πλαίσια αυτής της καταστροφικής οικιστικής πολιτικής μετατρέπεται σταδιακά και το ιστορικό κέντρο της Πόλης , η περιοχή του Πέρα , σε ένα ατελείωτο εμπορικό κέντρο γεμάτο με καταστήματα , που απευθύνονται αποκλειστικά σχεδόν στον τουρίστα και στο πορτοφόλι του.Έτσι λοιπόν κατεδαφίζονται ιστορικά πολιτιστικά κτήρια, όπως ο κινηματογράφος Emek ή τα υπέροχα νεοκλασσικά στο Tarlabasi, τσιμεντάρεται τελείως η πλατεία του Ταksim, και στη θέση τους φυτρώνουν απαστράπτοντα εμπορικά κέντρα με αποτέλεσμα το Πέρα να χάσει τελείως τον πολυπολιτισμικό του χαρακτήρα που διατηρούσε μέχρι και τα τέλη του προηγούμενου αιώνα ,οπου ήταν γεμάτο με ρωμαίικα ,εβραϊκά και αρμένικα μαγαζιά καθώς και μία ευρωπαϊκής κουλτούρας αύρα που ήταν διάχυτη σε όλο το μήκος της "παριζιάνικης"κεντρικής λεωφόρου του. Δυστυχώς.......Τάσος,Θεσσαλονίκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή