Πέρασμα από τον ιστορικό σταθμό του Haydarpaşa

Η κίνηση στους δρόμους της Πόλης είναι τόσο μεγάλη που η μεταφορά από το ένα σημείο στο άλλο εξελίσσεται αρκετές φορές σε πραγματικό εφιάλτη. Με κάτι τέτοιες σκέψεις βγήκα στο δρόμο το πρωί καθώς επιθυμούσα να διασχίσω ολάκερη την ασιατική πλευρά της Πόλης και να βρεθώ στο Κάρακιόι.
Η διαδρομή με το καταμαράν είναι γρήγορη μα δεν ήθελα να περιμένω μισή ώρα στο λιμάνι. Το Dolmuz (δες εδώ) είναι πάντα μέσα στις πρώτες προτιμήσεις μα όχι για όλες τις ώρες. Η λύση του νέου μετρό τουλάχιστον ως το Κάντικιόι φαντάζει η πλέον γρήγορη, μοντέρνα και αξιόπιστη. Εκείνη την στιγμή όμως μου πέρασε από το μυαλό μιά διαδρομή όχι τόσο γρήγορη μα σίγουρα ιδιαίτερη και συναισθηματική. Αφού η αρχική σκέψη ήταν να βρεθώ κάπου κοντά στο Kadiköy και από εκεί με καραβάκι να περάσω απέναντι στο Karaköy, σκέφτηκα λοιπόν να πάρω το -κάπως περιφρονημένο στις μέρες μας- τρένο και να βρεθώ για πρώτη φορά στον ιστορικό σταθμό του Χαιντάρ πασά.

Η εφιαλτική κίνηση στους δρόμους της Πόλης, με ενέπνευσε σε άλλους τρόπους μετακίνησης

Τα βαγόνια του σιδηροδρομικού δικτύου ήταν σαφώς καλύτερα από εκείνα της ευρωπαικής πλευράς. Παρ'όλα αυτά,στα πλαίσια του συγκοινωνιακού εκσυγχρονισμού της Πόλης τα δρομολόγια του τρένου είναι ήδη λιγάκι ''κουτσουρεμένα''. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα και στον πίνακα με τους σταθμούς που υπάρχει μέσα στο βαγόνι.

Που καιρός για έξοδα και καινούριες ετικέτες. Απλά σκίζουμε την ετικέτα εκεί που το τρένο δεν πηγαίνει πιά.

Φτάνοντας στο Haydarpaşa υπάρχει το παράδοξο η αποβάθρα να βρίσκεται πολύ πιο μέσα στην θάλασσα απ'ότι τα αγκυροβολημένα πλοία

Εικόνα από τις αποβάθρες

Έφτασα στον σταθμό του Haydarpasa και δεν χρειάστηκαν παρά μόνο μερικές στιγμές για να καταλάβω από πρώτο χέρι την ιστορικότητα τούτου του αρχιτεκτονικού στολιδιού. Η σιδηροδρομική ιστορία του Haydarpasa έχει σαν αφετηρία το 1871, σε μιά Οθωμανική αυτοκρατορία που ως τότε δεν διέθετε σιδηροδρομικό δίκτυο. Το 1872 εκτελέστηκε το πρώτο δρομολόγιο. Το σιδηροδρομικό δίκτυο της τότε πρωτεύουσας επεκτείνονταν διαρκώς. Στις αρχές του 1900 Γερμανοί και Τούρκοι αρχιτέκτονες ξεκίνησαν την κατασκευή του σταθμού με την μορφή που την γνωρίζουμε σήμερα. Οι -διαχρονικά σύμμαχοι των Τούρκων- Γερμανοί με την κατασκευή του σταθμού δίπλα στην θάλασσα είχαν ως στόχο την ένωση της Οθωμανικής πρωτεύουσας με την Μεσοποταμία και την ευρύτερη ανατολική Ασία. Το δρομολόγιο Κωνσταντινούπολη-Βαγδάτη σήμαινε τεράστιες εμπορικές δραστηριότητες και κέρδη για τις δυό αυτοκρατορίες.

Το εσωτερικό του σταθμού με την πολύ όμορφη διακόσμηση...

...και το παμπάλαιο ρολόι στην κεντρική πόρτα πριν τις αποβάθρες

Haydarpaşa, ένας σταθμός σωστό στολίδι

Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν το 1909 σε έναν σταθμό έκτασης περίπου 4.000 τμ!  Ένα νεοκλασσικό αρχιτεκτονικό κόσμημα που γνώρισε τεράστιες δόξες και που έγινε ένα με την ιστορία τούτης της πόλης.

Η εξωτερική πρόσοψη του νεοκλασσικού στολιδιού...

...γεμάτο καλαίσθητες λεπτομέριες. Πανέμορφες και εντυπωσιακές διακοσμήσεις  που υπάρχουν παντού

Ποιός θα περίμενε τότε την κατάληξη του ιστορικού Χαιντάρ-πασά στην εποχή μας; Έναν αιώνα μετά, το άλλοτε στρατηγικό έργο για την οικονομική -και όχι μόνο- σύνδεση Ανατολής και Δύσης έχει χάσει κάθε αξία και εγκαταλείπεται αργά και σταθερά από κάθε χρήση.

Ο νοσταλγικός καρβουνιάρης έξω από τον σταθμό. Εικόνα περασμένων αιώνων

Παντού στην Πόλη όλα έχουν τεράστια ιστορία. Κοντά στον σταθμό του Χαιντάρ πασά υπάρχει και το επιβλητικό πανεπιστήμιο του Μαρμαρά

Αν έχω πληροφορηθεί σωστά, ο σταθμός κηρύχθηκε το 2011 ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Αυτό όμως δεν κατάφερε να τον βγάλει από την σταδιακή φθορά του. Έναν χρόνο πρίν η καταστροφική πυρκαγιά που ξέσπασε σε ένα από τους ορόφους του, κόντεψε σχεδόν να τον καταστρέψει. Εκεί ακούστηκαν ευρέως και οι πρώτες φήμες που μιλούσαν για εμπρησμό με στόχο την εμπορική εκμετάλλευση του τεραστίου χώρου του.
Ο χώρος αυτός μαζί με την διπλανή προβλήτα αποτελεί ένα πραγματικό κτηματομεσιτικό El Dorado. Ίσως το μεγαλύτερο φιλέτο που έχει να προσφέρει η Πόλη στους μεγαλοκαρχαρίες εκμεταλλευτές. Πολυτελή ξενοδοχεία, προβλήτα κρουαζιεροπλοίων, τεράστια Malls και ότι άλλο πολυεθνικό μπορεί να φανταστεί κανείς. Όλα στον βωμό του κέρδους.
Και κάπου εκεί σε μιά γωνιά, πιθανόν ένα μουσείο που θα αναφέρει πως κάποτε σε τούτη εδώ γωνιά του Βοσπόρου υπήρξε κάτι μεγαλειώδες, ιστορικό και στολιδένιο.
Το τελειωτικό χτύπημα ενδέχεται να έρθει τα προσεχή χρόνια. Η Πόλη μην αντέχοντας τα εκατομμύρια των κατοίκων που συρρέουν στην αγκαλιά της, τα οικονομικά συμφέροντα και την ανάπτυξη, είναι αναγκασμένη να ''εκσυχρονιστεί'' στην πραγματικότητα. Το τούνελ που θα ενώνει υποθαλάσσια την Ευρώπη με την Ασία προχωρεί. Κάτω από τον Βόσπορο δεν θα περνάνε μόνον αυτοκίνητα μα και τρένα από τον σταθμό του Sirkeci στην ευρωπαική πλευρά της Πόλης. Το τούνελ αυτό θα καταλήγει στην ανατολική πλευρά της Πόλης μακρυά από τον Haydarpaşa. Έτσι αυτός θα χάσει την χρήση του και το ''αναπτυξιακό γλέντι'' θα ξεκινήσει.

Ο σταθμός-σύμβολο από μακρυά

Η ευρωπαική πλευρά με τους ουρανοξύστες της, δείχνουν το απρόσωπο οικοδομικό μέλλον

Με αυτούς τους προβληματισμούς περίμενα το καράβι που θα με περνούσε απέναντι. Δεν ξέρω πόση ώρα περίμενα γιατι με κάτι τέτοιες σκέψεις γύρω από το μέλλον της Πόλης, χάνω κυριολεκτικά το αίσθημα του χρόνου. Το πλοίο ήρθε, επιβιβάστηκα και θέλησα να βγώ στο κατάστρωμα για να καμαρώσω τον σταθμό απο μακρυά.
Η ονειρεμένη ομορφιά της Πόλης είναι πραγματικά παντού. Τα ιστορικά κτίρια διάσπαρτα όπου κι αν φτάνει η ματιά, ο Βόσπορος και το συναίσθημα να βρίσκομαι μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και στην ιστορική χερσόνησο η Αγιά Σοφιά, η προσωπική μου πυξίδα προσανατολισμού στην Πόλη. Κάπου εκεί απέκτησα και την παρέα ενός ακόμα λάτρη της Πόλης. Ένα κοράκι αποδείχθηκε ο καλυτερος λαθρεπιβάτης! Επιβιβάστηκε δίχως akbil και απόλαυσε την διαδρομή ως το Karaköy.
Τελικά το πρωινό αυτό είχε απ'όλα. Βαριές σκέψεις και προβληματισμούς, Πολίτικα αρχιτεκτονικά στολίδια, ιστορικές αναδρομές στο παρελθόν, Βοσπορινά περάσματα και λαθρεπιβάτες του ζωικού βασιλείου. Το να πάει κανείς το πρωί για δουλεία, για τους περισσότερους αποτελεί ρουτίνα. Στην Πόλη αποτελεί καθημερινή πρόκληση και ευτυχώς για 'μένα αποτελεί και απόλαυση.

Ο λαθρεπιβάτης φίλος μου απολαμβάνει το βοσπορινό πέρασμα με θέα την Αγιά Σοφιά