Στα ίχνη του μακρινού συγγενή

Έχω ρωτηθεί πολλές φορές ως τώρα για την καταγωγή μου και την σχέση μου με την Πόλη. Πάντα αποκρινόμουν οτι είμαι από το Περιστέρι Αττικής, αφού άλλωστε εκεί γεννήθηκα και μεγάλωσα όπως και οι γονείς μου. Γνωρίζοντας μόνον σε γενικές γραμμές την καταγωγή μου, άρχισα πρόσφατα να ενδιαφέρομαι για περισσότερες λεπτομέριες. Έτσι ανακάλυψα πως κατάγομαι απ'το χωριό Μήδεια, το σημερινό Kıyıköy της Τουρκίας.

Η άποψή μου είναι πώς δεν υπάρχει ελληνική οικογένεια που πηγαίνοντας 3, 4, 5, 10 (βάλτε όποιον αριθμό θέλετε) γενιές πίσω δεν θα συναντήσει ρίζες ή σημαντικά περάσματα στα εδάφη της Τουρκίας ή άλλων χωρών.
Εκείνες τις εποχές υπήρχε μια διαρκής μετακίνηση, δραστηριότητα και επαφή του ελληνικού πληθυσμού με τα προαιώνια κέντρα του. Εποχές που ο Ελληνισμός δεν περιορίζονταν στην λογική της υπηκοότητας των πολιτών ενός κράτους αλλά απλώνονταν σε μήκη και πλάτη, ελεύθερος από σύνορα, περιορισμούς και "καλούπια", έπαιρνε επιρροές, αφομίωνε, προέτασσε την ιδιαιτερότητά του και αποτελούσε τρόπο σκέψης και ζωής.

Το άλλο παρακλάδι του οικογενειακού μου δέντρου ανακάλυψα οτι βρίσκεται στο χωριό Δάφνη Καλαβρύτων, που κάποτε λεγόνταν Στρέζοβα. Ρωτώντας του ηλικιωμένους της οικογενείας, έφτασα στο όνομα Παικόπουλος.

Θέλοντας να οδηγηθώ όσο πιο πίσω μπορούσα, κατέληξα στον Διονύσιο Παικόπουλο, ο οποίος συνέδεσε την ζωή του με την Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο. Ανηφορίζοντας προς την κορυφή του νησιού ήθελα όχι μόνον να βρεθώ στον ναό αλλά και να επισκεφτώ τον τάφο του μακρινού συγγενή που βρίσκεται εκεί.

Η Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο

Η Μονή βρίσκεται σε αυτό το σημείο εδώ και πάρα πολλούς αιώνες και εκτός από φυσικές καταστροφές γνώρισε και ανθρώπινες όπως κατά την διάρκεια που οι Φράγκοι είχαν αλώσει την Πόλη αλλά και αργότερα από πειρατικές επιδρομές. Σε μια τέτοια επιδρομή στο νησί, οι μοναχοί θέλησαν να προστατεύσουν την Εικόνα του Αγίου Γεωργίου και την έθαψαν στην γη. Η Εικόνα παρέμεινε θαμμένη για αιώνες ώσπου βρέθηκε από χριστιανούς βοσκούς και έτσι η Μονή σιγά σιγά ανακαινίστηκε και μοναχοί εγκαταστάθηκαν εκεί και πάλι.
Εκτός από τον αρχαίο ναό του Αγίου Γεωργίου, στον χώρο υπάρχουν παρεκκλήσια και μικροί προσκυνηματικοί χώροι όπως της Παναγίας των Βλαχερνών, των Αγίων Αποστόλων και του Αγίου Χαραλάμπους.

Ο αρχικός ναός του Αγίου Γεωργίου. Κοντά σε αυτό το σημείο βρέθηκε η Εικόνα Του

Το τέμπλο του μικρού ναού

Στον Κουδουνά είχα βρεθεί κάμποσες φορές ως τώρα, όμως τούτη την φορά ήταν διαφορετικά αφού επιπλέον είχα ενημερωθεί καλύτερα για την Μονή, την ιστορία και τους ανθρώπους της. Η υποδοχή του Γέροντα Εφραίμ και του μοναχού Ιεζεκιήλ ήταν εγκάρδια και αφού με φίλεψαν καφέ και γλυκό του κουταλιού, ξεκινήσαμε να συζητάμε για την Πρίγκηπο, την Μονή και τον Ηγούμενο Παικόπουλο. Κάποιες φορές η κουβέντα μας άλλαζε σε διαφορετικά θέματα και μου έκανε εντύπωση η πραότητα των προσώπων τους και κυρίως τα απλά μα συνάμα σοφά τους λόγια.

Βιβλία που αξίζουν να διαβαστούν

Το αρχονταρίκι της Μονής

Το παρεκκλήσι...

...με παραστάσεις να καλύπτουν όλες τις επιφάνειες κατά τα μοναστηριακά πρότυπα

Όπως και στην Παναγία της Σούδας, έτσι και εδώ, στον χώρο του Αγιάσματος θεραπεύονταν άνθρωποι με ασθένειες, ψυχικές διαταραχές και επιληπτικοί. Οι μαρτυρίες για θαύματα είναι πάμπολες και συμβαίνουν ως τις μέρες μας, καθιστώντας τον Κουδουνά έναν από τους σπουδαιότερους προσκυνηματικούς προορισμούς σε όλη την Τουρκία, τον οποίο επισκέπτονται χριστιανοί και αλλόθρησκοι.

Οι σκάλες που οδηγούν από τον ναό στο Αγίασμα

Το υπόγειο Αγίασμα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά

Διαβάζοντας την ιστορία της Μονής, πληροφορήθηκα πως ο τρομερός σεισμός του 1894 προξένησε τεράστιες καταστροφές σε όλα τα μέρη της Μονής. Τότε ήταν που την ηγουμενία της Μονής ανέλαβε ο Διονύσιος Παικόπουλος και μία νέα περίοδος ξεκίνησε για τον Κουδουνά.

Επιστολή του Ηγουμένου από το έτος 1900, όπου περιγράφει την κατάσταση της Μονής, τις εργασίες που έγιναν ως τότε και τα ζητήματα που ακόμα εκρεμμούν

Ο Διονύσιος Παικόπουλος γεννήθηκε στην Στρέζοβα ή Δάφνη Καλαβρύτων το 1838. Εκεί έμαθε τα πρώτα του γράμματα ενώ ήδη ως έφηβος ένοιωσε την επιθυμία να υπηρετήσει την Εκκλησία του Χριστού και έτσι εισήχθη στην Μονή της Αγίας Λαύρας. Θεωρούνταν πολύ μορφωμένος αφού διέθετε και πανεπιστημιακή μόρφωση, έχοντας φοιτήσει στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Για αρκετά χρόνια δίδαξε στα σχολεία της γενέτειράς του και σε γειτονικές κοινότητες. Το 1868 χειροτονήθηκε διάκονος και αργότερα Πρεσβύτερος στην Μονή της Αγίας Λαύρας. Η Μονή τον θεώρησε ως τον πιο ενδεδειγμένο και τον απέστειλε στον Κουδουνά που μόλις είχε δοκιμασθεί από τον μεγάλο σεισμό.

Εκείνος κέρδισε εξαρχής περίοπτη θέση στις καρδιές των προσκυνητών και των μοναχών.

Τα λίγα αρχεία που υπάρχουν, τον περιγράφουν ως άνθρωπο με ήθος και ευλάβεια, ευθυτενή, άκαμπτο, θαραλλέο, αεικίνητο και ακαταπόνητο.

Ο Ηγούμενος Διονύσιος Παικόπουλος. Φωτογραφία του 1934

Από τις σπάνιες και ελάχιστες εξαιρέσεις που ο Ηγούμενος δεχόταν να φωτογραφηθεί με επισκέπτες. Εδώ το έτος 1920 με συγχωριανούς του, Πελοποννήσιους προσκυνητές. Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο του ανιψιού του, Πρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Παικοπούλου

Η ανέγερση του σημερινού ναού του Αγίου Γεωργίου πραγματοποιήθηκε χάρις στην δραστηριότητά του, την ευστροφία του, την πειθώ και την αγνότητα στα λόγια και στην όψη του. Κίνησε το ενδιαφέρον της οικογένειας Ζαρίφη και της γυναίκας του Μεγάλου Βεζύρη, εισήλθε στην Οθωμανική Αυλή, λαμβάνοντας έγκριση αλλά και χρηματική ενίσχυση για την οικοδόμηση του ναού! Το υπόλοιπο μέρος των εξόδων καλύφθηκε από την οικογένεια Ζαρίφη και δωρεές προσκυνητών.

Η νότια πλευρά του ναού, ο οποίος οικοδομήθηκε μεγαλύτερος και σε ψηλότερο σημείο

Προνόησε ο νέος ναός να είναι μεγαλύτερος και να ανεγερθεί σε ψηλότερο σημείο και όχι πάνω στον κατεστραμμένο ναό των βυζαντινών χρόνων.

Η κατασκευή του ναού έγινε το 1906 και ακολούθησε η κατακευή του καμπαναριού το 1909.

Η μόρφωση και η δραστηριότητά του συνέβαλλαν και σε άλλα έργα εκτός των ανακαινίσεων όπως για παράδειγμα η κατοχύρωση κτημάτων της Μονής παρότι αρκετά δεν διέθεταν τίτλους ιδιοκτησίας.

Το εσωτερικό του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά

Το καμπαναριό κεντρίζει την ματιά του προσκυνητή όταν ανέβει την ανηφόρα που οδηγεί στην Μονή

Αριστερά μέρος του παλαιού ναού και ανεβαίνοντας τις σκάλες η είσοδος του νέου ναού του Άι Γιώργη του Κουδουνά

Τα έργα και τα κατορθώματά του δεν ενθουσίασαν όλους και υπήρξαν στιγμές που συκοφαντήθηκε, ταπεινώθηκε και κινδύνεψε. Εκείνος όμως με βαθειά πίστη στον Θεό, ενάρετος, ακατάβλητος και ελεήμων, συνέχιζε το έργο του και παράλληλα στήριζε όποιον μπορούσε. Απεβίωσε σε ηλικία 98 ετών, στις 4 Νοεμβρίου του 1936 και θάφτηκε στην ανατολική πλευρά του ναού, όπως είχε εκφράσει την επιθυμία του όσο ζούσε.

Αυτό αρχικά δεν μπορούσε να γίνει διότι απαγορευόνταν να θαφτεί κάποιος οπουδήποτε παρά μόνον αν στο σημείο υπήρχαν ήδη τάφοι. Οι μοναχοί έσκαψαν το χώμα σε εκείνο το σημείο και έβαλαν έναν Σταυρό για να δείξουν οτι εκεί προυπήρχε τάφος, γνωρίζοντας όμως οτι την επόμενη μέρα που θα ανέβαιναν στον Κουδουνά οι Τούρκοι αστυνόμοι, θα αναγνώριζαν την πραγματικότητα.
Εκείνη την βραδιά όμως, στις αρχές Νοεμβρίου, κατά θαυματουργό τρόπο ξεκίνησε να χιονίζει ασταμάτητα ώσπου όλα σκεπάστηκαν με χιόνι και μόνο ένα μέρος του Σταυρού έμεινε ακάλυπτο. Οι αστυνομικοί που ανέβηκαν το άλλο πρωινό δεν έδωσαν πολύ σημασία και απλώς θέλησαν να διεκπεραιώσουν την υπόθεση, να αποφύγουν την κακοκαιρία και να επιστρέψουν γρήγορα στην πόλη. Έτσι δόθηκε η άδεια ταφής του εκεί και η επιθυμία του Ηγουμένου πραγματοποιήθηκε.
Αναφορές σε έγγραφα περιγράφουν πως κατά την εκταφή του το σώμα του ήταν άφθαρτο και τα μάτια του διατηρούσαν το γαλάζιο τους χρώμα, με αποτέλεσμα ο Ηγούμενος να ξαναθαφτεί στο ίδιο σημείο.

Ο τάφος του Ηγουμένου στην ανατολική πλευρά του ναού

Είχε έρθει η ώρα της επιστροφής και ευχαριστώντας τους μοναχούς για την φιλοξενία τους, ήμουν πολύ χαρούμενος που επισκέφθηκα και πάλι την Μονή, γνώρισα και είδα πολλές λεπτομέριες και βρέθηκα στο μνήμα του μακρινού μου συγγενή.

Η Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στο ψηλότερο σημείο του νησιού είναι σαν ένας φάρος πίστεως που φωτίζει όλο το νησί. Και δίπλα στον ναό, ο τάφος του αειμνήστου Ηγουμένου υπενθυμίζει έννοιες που οφείλουμε να κρατούμε συνεχώς στο προσκήνιο. 

Πραότητα, καλοσύνη, αφοσίωση, Πίστη.

Υ.Γ. Απέφυγα να αναφέρω αρκετές ιστορικές λεπτομέριες για τον Κουδουνά, αφού υπάρχουν αρκετές πηγές και πληροφορίες στο διαδίκτυο. Δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω την διαδικασία αποκοπής και επικόλλησης των στοιχείων. Μέσα σε αυτό το πλαίσίο θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας και σε ένα κείμενο του αναγνώστη και καλού φίλου Χρήστου Δρούγκα, ο οποίος αρχικά με συνόδευσε και με σύστησε στους μοναχούς της Μονής. Το αξιόλογο άρθρο του: εδώ